Her Zamanki Gibi: Değişimin İçinde Değişmeyen İnsanlık

 

Her Zamanki Gibi: Değişimin İçinde Değişmeyen İnsanlık

Morgan Housel’in Zamansız Dersleri Üzerine Bir İnceleme

1. Giriş: Değişen Dünya, Aynı İnsan

Morgan Housel’in “Her Zamanki Gibi” adlı eseri, modern dünyanın hızla değişen yüzü karşısında insan davranışlarının ne kadar sabit kaldığını derin bir gözle inceliyor. Yazar, finansal sistemlerden toplumsal trendlere, bireysel psikolojiden tarihsel olaylara kadar geniş bir çerçevede “insan doğasının sürekliliği” temasını işliyor.
Housel, tıpkı önceki kitabı *“Paranın Psikolojisi”*nde olduğu gibi, ekonomik davranışlar üzerinden aslında insan ruhunun kalıplarını çözümlemeye devam ediyor.

---

2. Zamanın Döngüselliği: İnsan Davranışının Sonsuz Tekrarı

Kitabın kalbinde şu düşünce yatıyor:

“Teknoloji, kültür ve ideolojiler değişir; ama insan arzuları, korkuları ve zaafları aynı kalır.”

Housel’e göre, tarih sadece olayların değil, insan tepkilerinin de tekrarlandığı bir döngüdür. 1929 borsa çöküşünden 2008 krizine, pandemi dönemlerinden yapay zekâ çağının endişelerine kadar her dönemde benzer duygular – açgözlülük, korku, umut ve kibir – yeniden sahneye çıkar.

Bu açıdan bakıldığında, kitap yalnızca ekonomi veya psikoloji üzerine değil; aynı zamanda insanlığın “değişemeyen özü” üzerine bir antropoloji denemesidir.

---

3. Bilgelik ile Basitlik Arasında

Housel’in üslubu, karmaşık kavramları sade örneklerle açıklamasıyla dikkat çeker.
Okuruna büyük formüller değil, küçük gözlemler sunar:

• İnsan hatırlamak yerine unutur, ama aynı hataları tekrar eder.

• Bilgi artar, ama bilgelik azdır.

• Başarı çoğu zaman zeka değil, sabır işidir.

Bu yönüyle “Her Zamanki Gibi”, stoacı bir bilgelik kitabı kadar sade, fakat çağdaş bir ekonomi analizi kadar keskindir.

---

4. Fotoğraf Gibi Bir Zaman Dondurması

Morgan Housel’in yaklaşımı, bir fotoğraf sanatçısının bakışına benzer:
O, anlık bir olayı değil, o anın tekrarlayan insan halini yakalar.
Bu nedenle kitap, tarihsel bir belgesel değil, zamansız bir portredir.
Okur, kendi hayatındaki örüntüleri fark ettikçe, kitabın “her zamanki gibi” sözü, bir tesadüf değil; bir kader duygusuna dönüşür.

---

5. Sonuç: Akışın İçinde Aynı İnsan

Her Zamanki Gibi, değişim çağında sabit kalan tek gerçeği hatırlatıyor:
İnsanın doğası.
Teknoloji değişir, toplumlar dönüşür, ama insan aynı tutkularla hareket eder.
Bu yüzden, gelecek öngörüsü yapmak isteyen herkesin önce geçmişteki insanı anlaması gerekir.

Morgan Housel’in bu eseri, yalnızca finansal veya psikolojik değil; felsefi bir rehber niteliği taşır.
Okuruna şu soruyu bırakır:

“Geleceği değiştirmek istiyorsan, önce geçmişteki kendinle yüzleş.”

---

Kaynakça (APA Formatında)

Housel, M. (2024). Her Zamanki Gibi (Çev. C. Feyyat). Scala Yayıncılık.
Housel, M. (2020). The Psychology of Money. Harriman House.