🎞️ Andrey Tarkovski Kitapları Seti Üzerine: Zaman, Bellek ve Sinemanın Poetikası
🎞️ Andrey Tarkovski Kitapları Seti Üzerine: Zaman, Bellek ve Sinemanın Poetikası
Giriş
Andrey Tarkovski, sinema tarihinin yalnızca teknik anlamda değil, aynı zamanda felsefi ve ruhsal derinlikte de en etkili yönetmenlerinden biridir. Filmleri, zamanın doğasına, insan ruhunun metafizik katmanlarına ve belleğin sinemadaki yansımasına dair benzersiz bir estetik taşır. Bu bağlamda, Türkçeye çevrilen “Zaman Zaman İçinde”, “Mühürlenmiş Zaman”, “Şiirsel Sinema” ve “Tarkovski’den Sinema Dersleri” kitapları, yalnızca bir yönetmenin filmografisini değil, aynı zamanda sinemayı bir sanat olarak yeniden düşünmenin yollarını da açar.
1. Zaman Zaman İçinde: Günlükler (1970–1986)
Bu eser, Tarkovski’nin kişisel düşüncelerini, yaratıcı sancılarını ve hayatla olan çelişkilerini açık yüreklilikle sunduğu bir günlük formundadır. Zaman Zaman İçinde adlı kitap, yönetmenin yalnızca bir sanatçı değil, aynı zamanda bir insan olarak yaşadığı varoluşsal mücadeleyi belgelemektedir. Tarkovski burada, sanatın insanın manevi kurtuluşundaki rolünü vurgular.
“Sanat, insanın ruhunu kurtarmak için vardır.”
— Andrey Tarkovski, Zaman Zaman İçinde
Bu cümle, onun sinemayı bir “ruhun dili” olarak gördüğünün en açık ifadesidir.
2. Mühürlenmiş Zaman: Sinema Üzerine Düşünceler
Mühürlenmiş Zaman, Tarkovski’nin sinemayı bir “zamanın heykeli” olarak kavramsallaştırdığı temel yapıtıdır. Yönetmen, sinemayı yalnızca görüntülerin birleşimi olarak değil, “zamanın akışını mühürleme sanatı” olarak görür. Burada “zaman” kavramı, hem fiziksel hem de ruhsal bir akışın temsilidir.
Tarkovski’ye göre, yönetmen bir “zaman mimarıdır.” Bu bakış açısı, modern sinema teorisinde derin etkiler yaratmış ve “sinema ontolojisi” tartışmalarına yeni bir yön kazandırmıştır.
3. Şiirsel Sinema: Derleme (John Gianvito, Ed.)
Bu kitap, Tarkovski’nin estetik anlayışını diğer sinemacılar ve eleştirmenlerin yorumlarıyla birlikte tartışmaya açar. Sinemanın yalnızca anlatı değil, şiirsel bir varoluş biçimi olabileceğini gösterir. Tarkovski’nin filmlerinde kullanılan doğa, rüya ve sessizlik unsurları, bu “şiirsel sinema” kavramının omurgasını oluşturur.
“Tarkovski’nin sineması, sessizliğin içindeki anlamı duymamızı sağlar.”
— John Gianvito, Derleme Sunuşu
4. Tarkovski’den Sinema Dersleri: Semir Aslanyürek’in Analizi
Bu kitap, Türk sinemacısı Semir Aslanyürek tarafından kaleme alınmış ve Tarkovski’nin sinemasına pedagojik bir bakış kazandırmıştır. Eserde, Tarkovski’nin görsel dili, karakter inşası, plan sekans kullanımı ve doğa alegorileri ayrıntılı biçimde analiz edilir. Aslanyürek, Tarkovski’nin sinemasını “saf sanatın vicdanı” olarak tanımlar.
Sonuç
Andrey Tarkovski kitapları seti, yalnızca bir yönetmeni anlamak için değil, sinemayı bir felsefi eylem olarak kavramak için de temel bir başvuru kaynağıdır. Bu dört eser birlikte okunduğunda, izleyici/sanatsever, zaman, bellek, rüya ve varoluş arasında kurulmuş benzersiz bir estetik köprünün tanığı olur. Tarkovski, filmlerinde olduğu gibi kitaplarında da sinemayı “insanın içsel yolculuğunun aynası” olarak tanımlar.
📚 Kaynakça (APA 7. sürüm)
Tarkovski, A. (2012). Zaman zaman içinde: Günlükler (1970–1986) (S. Kervanoğlu, Çev.). Agora Kitaplığı.
Tarkovski, A. (2015). Mühürlenmiş zaman (M. Beyhan, Çev.). Agora Kitaplığı.
Gianvito, J. (Der.). (2017). Şiirsel sinema: Andrey Tarkovski üzerine yazılar (E. Kaş, Çev.). Agora Kitaplığı.
Aslanyürek, S. (2019). Tarkovski’den sinema dersleri: Tarkovski’nin hayatı ve eserlerine dair. Agora Kitaplığı.
Yorumlar
Yorum Gönder