Hüseyin Ertuğrul Çakmak sanat yazılar

  Deneyimin Zamansal Birikimi Olarak Yaşam: Matematiksel Bir Metaforun Felsefi ve Psikolojik Okuması Özet Bu makale, “Life = ∫(experience) Δtime” ifadesini matematiksel bir metafor olarak ele alarak yaşam kavramının niceliksel değil, niteliksel bir birikim süreci olduğunu savunmaktadır. Doğum ile ölüm arasındaki zamanın, deneyimler aracılığıyla anlam kazandığı ileri sürülür. Çalışma, zaman algısı, bilinç, deneyim ve anlam üretimi kavramlarını felsefi ve psikolojik literatür ışığında inceleyerek, yaşamın yalnızca geçen süre değil, yaşananların yoğunluğu ve farkındalığı ile tanımlanabileceğini ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Yaşam, deneyim, zaman algısı, bilinç, anlam, felsefe, psikoloji 1. Giriş Görselde yer alan “Life = ∫(experience) Δtime” ifadesi, matematiksel bir denklem gibi görünse de özünde güçlü bir varoluşsal önermedir. Bu ifade, yaşamı kronolojik zamanın toplamı olarak değil; zaman içinde biriken deneyimlerin integraline indirger. Böylece insan yaşamı, pasif ...

  Yazı Yazmanın İnsan Beyni Üzerindeki Bilişsel ve Duygusal Etkileri Özet Yazı yazma eylemi, bireyin düşüncelerini düzenlemesinin ötesinde, beynin bilişsel, duygusal ve nörolojik işlevlerini doğrudan etkileyen karmaşık bir zihinsel süreçtir. Bu çalışmanın amacı, yazı yazmanın insan beyni üzerindeki etkilerini nörobilim ve psikoloji literatürü ışığında incelemektir. Bulgular, düzenli yazma pratiğinin bilişsel kontrol, hafıza, duygusal düzenleme ve nöroplastisite üzerinde olumlu etkiler yarattığını göstermektedir. Yazı yazma, zihinsel sağlık ve öğrenme süreçleri açısından etkili bir destekleyici araç olarak değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: yazı yazma, beyin, bilişsel işlevler, duygusal düzenleme, nöroplastisite 1. Giriş İnsan beyni, düşünce üretimi ve duygusal düzenleme süreçlerinde sürekli olarak çevresel ve içsel uyaranlarla etkileşim halindedir. Yazı yazma, bu etkileşimi bilinçli bir biçimde yapılandıran zihinsel faaliyetlerden biridir. Özellikle modern nörobilim ç...

  LEGO ve Pixar: Yaratıcı Endüstrilerde Ortak Bir Dilin Tarihi Özet LEGO ve Pixar, farklı alanlardan doğmuş olmalarına rağmen, yaratıcılığı merkeze alan üretim anlayışlarıyla 20. ve 21. yüzyılın en etkili kültürel markaları arasında yer almaktadır. LEGO, fiziksel oyun ve tasarım yoluyla hayal gücünü teşvik ederken; Pixar, dijital animasyon aracılığıyla hikâye anlatımını yeni bir estetik düzeye taşımıştır. Bu makale, LEGO ve Pixar’ın tarihsel gelişimini, yaratıcı felsefelerini ve ortak değerlerini incelemekte; özellikle Pixar’ın simgesi hâline gelen Luxo Jr. lambasının LEGO Ideas seti üzerinden bu iki dünyanın nasıl kesiştiğini tartışmaktadır. 1. LEGO’nun Tarihsel Gelişimi LEGO, 1932 yılında Danimarka’da Ole Kirk Christiansen tarafından kurulmuştur. Şirketin adı, Danca “ Leg Godt ” (iyi oyna) ifadesinden türemiştir. LEGO’nun temel felsefesi, oyunu yalnızca eğlence değil; öğrenme, problem çözme ve yaratıcılık aracı olarak görmesidir. 1958 yılında geliştirilen ve günümüzde hâlâ...

  Kitap Okumanın Yaşam Süresi ve Sağlık Üzerindeki Etkileri Yale Üniversitesi Uzunlamasına Araştırması Üzerine Bir Değerlendirme Özet Kitap okuma eylemi çoğu zaman kültürel ve entelektüel bir etkinlik olarak ele alınsa da, son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar bu alışkanlığın doğrudan fiziksel sağlık ve yaşam süresi ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Yale Üniversitesi’nde yaklaşık on yıl süren ve 3.635 yetişkinin incelendiği kapsamlı bir çalışmada, düzenli kitap okuyan bireylerin okumayanlara kıyasla %23 oranında daha uzun yaşadığı tespit edilmiştir. Bu makale, söz konusu araştırmayı bilimsel bağlamı içinde ele alarak kitap okumanın bilişsel, psikolojik ve toplumsal etkilerini değerlendirmektedir. 1. Araştırmanın Bilimsel Arka Planı Yale Üniversitesi Halk Sağlığı Fakültesi araştırmacıları tarafından yürütülen bu uzunlamasına çalışma, okuma alışkanlıkları ile mortalite (ölüm oranı) arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Katılımcılar kitap okuyanlar, dergi/gazete okuya...

  Vincent van Gogh’un Son Dönemi: Yoksulluk, Ruhsal Çöküş ve Yaratıcı Yoğunluk Giriş Vincent van Gogh (1853–1890), sanat tarihinin en etkileyici figürlerinden biri olmasına rağmen, yaşamı boyunca ağır yoksulluk, ruhsal hastalıklar ve toplumsal dışlanma ile mücadele etmiştir. Son Mektuplar kitabında yer alan yazışmalar, özellikle sanatçının yaşamının son yıllarında içine düştüğü zor koşulları doğrudan belgeleyen birincil kaynaklar arasında yer alır. Bu mektuplar, Van Gogh’un yalnızlığını, kardeşi Theo’ya olan ekonomik ve duygusal bağımlılığını ve sanatla hayatta kalma çabasını gözler önüne serer. Ekonomik Zorluklar ve Bağımlılık Van Gogh’un son döneminde yaşadığı en temel sorunlardan biri sürekli yoksulluk olmuştur. Düzenli bir geliri olmayan sanatçı, neredeyse tamamen kardeşi Theo’nun maddi desteğiyle yaşamıştır. Mektuplarında sık sık boya, tuval ve temel yaşam giderlerini karşılayamama endişesini dile getirir. Bu ekonomik bağımlılık, Van Gogh’un kendini bir yük gibi hissetme...

  Dijital Saatin Tarihsel Gelişimi: Zamanın Elektronikleşmesi Özet Dijital saatler, zamanı sayısal göstergeler aracılığıyla sunarak saat teknolojisinde köklü bir dönüşüm yaratmıştır. Mekanik ve analog saatlerin yüzyıllar süren hâkimiyetinin ardından, 20. yüzyılda elektronik devrelerin gelişmesiyle dijital saatler ortaya çıkmış ve gündelik yaşamın ayrılmaz bir parçası hâline gelmiştir. Bu makale, dijital saatin tarihsel kökenlerini, teknolojik gelişimini ve toplumsal etkilerini incelemektedir. 1. Zaman Ölçümünde Tarihsel Arka Plan İnsanlık tarihi boyunca zamanın ölçümü; güneş saatleri, su saatleri ve mekanik saatler gibi araçlarla gerçekleştirilmiştir. 14. yüzyıldan itibaren mekanik saatler Avrupa’da yaygınlaşmış, 17. yüzyılda sarkaçlı saatlerle doğruluk artmıştır. Ancak bu saatlerin tamamı analog göstergelere dayanmakta ve mekanik hassasiyetle sınırlı kalmaktaydı. 2. Elektronik Teknolojinin Doğuşu ve Dijital Mantık yüzyılın ortalarında elektronik devrelerin ve yarı iletken ...

  Zamanın Sinemadaki Ontolojisi: Andrey Tarkovski’nin Mühürlenmiş Zaman Anlayışı Özet Andrey Tarkovski’nin Mühürlenmiş Zaman adlı eseri, sinemayı yalnızca bir anlatı ya da teknik üretim alanı olarak değil, zamanın ve insan bilincinin sanatsal bir tezahürü olarak ele alan temel bir metindir. Tarkovski, bu kitabında sinemanın özünü “zamana biçim verme” olarak tanımlar ve görüntünün etik, metafizik ve şiirsel boyutlarını derinlemesine tartışır. Bu makale, Mühürlenmiş Zaman ’ın sinema kuramına katkılarını, zaman kavrayışını ve sanat–vicdan ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. 1. Tarkovski’ye Göre Sinemanın Doğası Tarkovski, sinemayı edebiyat, tiyatro ya da resimle kıyaslanamayacak ölçüde özgün bir sanat olarak konumlandırır. Ona göre sinemanın ayırt edici gücü, zamanı doğrudan kaydedebilmesidir. Kamera yalnızca olayları değil, zamanın kendisini “mühürler”. Bu yaklaşım, klasik dramatik yapıdan ziyade sezgisel ve ritmik bir anlatımı ön plana çıkarır. Tarkovski, izleyiciyi yönlen...

Cengiz Aytmatov’un Edebiyatında İnsan, Bellek ve Toplumsal Vicdan Giriş Cengiz Aytmatov (1928–2008), yalnızca Kırgız edebiyatının değil, 20. yüzyıl dünya edebiyatının da en güçlü anlatıcılarından biridir. Eserlerinde bireyin iç dünyasını, toplumsal belleği ve insanlık vicdanını evrensel bir dilde ele alan Aytmatov, yerel kültür öğelerini evrensel temalarla ustalıkla harmanlamıştır. Onun edebiyatı, insanın kimlik arayışını, ahlaki sorumluluğunu ve tarihsel yükünü derinlikli bir anlatımla görünür kılar. Edebî Kimliği ve Anlatım Dili Aytmatov’un anlatım dili yalın fakat yoğun anlam katmanlarına sahiptir. Sovyet dönemi ideolojik baskıları altında üretmesine rağmen, eserlerinde propaganda yerine insan merkezli bir anlatı kurmayı başarmıştır. Doğa betimlemeleri, halk anlatıları ve mitolojik öğeler, metinlerinde yalnızca estetik bir unsur değil, aynı zamanda düşünsel bir yapı taşıdır. Özellikle Kırgız bozkırları, at kültürü, geleneksel yaşam biçimleri; bireyin modernleşme karşısındaki ...

  Stanley Kubrick, Disleksi ve Görsel Zekânın Sinemadaki Gücü Özet Stanley Kubrick (1928–1999), sinema tarihinin en etkili ve yenilikçi yönetmenlerinden biridir. Kubrick’in yaratıcı pratiği; görsel anlatım, mekânsal düzen, simetri, ritim ve detaycılık üzerine kuruludur. Son yıllarda, Kubrick’in öğrenme süreçlerinde okuma ve akademik uyum zorlukları yaşadığı , bunun da bazı araştırmacılar tarafından disleksi olasılığı çerçevesinde değerlendirildiği görülmektedir. Bu makale, Kubrick’in biyografik verileri ışığında disleksi ihtimalini bir “tanı” olarak değil, nöroçeşitlilik bağlamında bir açıklama modeli olarak ele almakta; yönetmenin sinema dilinin bu bağlamda nasıl şekillendiğini incelemektedir. 1. Stanley Kubrick’in Eğitim Hayatı ve Öğrenme Profili Kubrick, okul yıllarında akademik olarak “başarısız” ya da “isteksiz” bir öğrenci olarak tanımlanmıştır. Özellikle okuma, klasik derslere uyum ve not sistemleri konusunda zorlandığı; buna karşın görsel algı, mekanik düşünme ve se...

  Gmail’in Tarihsel Gelişimi ve Dijital İletişim Kültürüne Etkisi: Bir İnceleme Özet Bu makale, Google tarafından 1 Nisan 2004’te beta sürümüyle kullanıma açılan Gmail’in tarihsel gelişimini, teknik yeniliklerini, kullanıcı deneyimi tasarımını ve dijital iletişim kültürüne yaptığı etkileri incelemektedir. Gmail, sınırsız kapasiteli e-posta anlayışını yaygınlaştırmış, arama merkezli yaklaşımı ve etiket sistemiyle geleneksel klasör mantığını dönüştürmüş ve web tabanlı e-mail hizmetlerinin geleceğinde belirleyici olmuştur. 1. Giriş E-posta teknolojileri, 1990’ların sonunda hızla yaygınlaşmış olsa da, kullanıcıların sınırlı depolama, düşük hız ve yönetim zorluklarıyla mücadele ettiği bir dönem söz konusuydu. 2004 yılında Google’ın “Gmail” hizmetini duyurması, e-posta kullanımını hem teknik hem de kültürel açıdan dönüştüren bir kırılma noktası yaratmıştır. Gmail’in temel yenilikleri arasında 1 GB ücretsiz depolama alanı , arama tabanlı arayüz , etiketleme sistemi ve konuşma dizisi...

  Nobel Ödülleri: Tarihsel Gelişimi, Amacı ve Küresel Etkisi Üzerine Akademik Bir İnceleme Özet Nobel Ödülleri, bilimsel, edebi ve insani gelişmelere katkı sağlayan bireyleri ve kuruluşları onurlandırmak amacıyla Alfred Nobel tarafından 1895 yılında vasiyet yoluyla oluşturulmuştur. İlk ödüller 1901 yılında verilmiş ve zamanla Nobel Ödülleri, dünya çapında en prestijli ödül mekanizmalarından biri hâline gelmiştir. Her yıl 10 Aralık’ta, Nobel’in ölüm yıl dönümünde verilen bu ödüller, insanlık yararına yapılan çalışmaların desteklenmesi ve görünür kılınması bakımından küresel ölçekte önemli bir rol oynamaktadır. Bu makale, Nobel Ödülleri’nin tarihsel temelini, amacını ve evrensel etkilerini incelemektedir. Giriş Nobel Ödülleri, modern çağın en saygın başarı göstergelerinden biri olarak, bilimin, edebiyatın ve barış çabalarının insanlık tarihindeki önemini kurumsallaştırmaktadır. Alfred Nobel tarafından 27 Kasım 1895 tarihinde yazılan vasiyet, insanlığa fayda sağlayan kişilere ödü...

  Soğuk İklimlerde ve Düşük Sıcaklıklarda Fotoğrafçılık: Teknik Zorluklar ve Estetik Fırsatlar Sorun Çözüm / Ekipman Notlar Donan Eller Fotoğrafçı Eldiveni İşaret parmağı açılabilen veya dokunmatik ekran uyumlu modeller tercih edilmeli. Nefes Tutma Vizör Kullanımı Vizöre bakarken nefesinizi tutun veya yana doğru verin; aksi halde vizör ve LCD ekran anında buzlanır. Tripod Kar Paleti / Sünger Kaplama Tripod ayaklarına takılan paletler batmayı önler. Metal ayaklara dokunmamak için sünger kaplama şarttır. Özet Soğuk iklimlerde fotoğraf üretimi, düşük sıcaklıkların ekipman, pozlama ve çalışma koşullarına getirdiği teknik sınırlamalar ile bu koşulların sunduğu benzersiz estetik olanaklar arasında konumlanır. Bu makale; düşük sıcaklıkların kamera sistemleri üzerindeki fiziksel etkilerini, karla kaplı yüzeylerin pozlama hesaplamalarını nasıl etkilediğini ve soğuk iklimlerin kendine özgü ışık- atmosfer koşullarının fotoğrafa estetik katkılarını mevcut literatür ışığında incelemektedir. S...